حجیت مذهب صحابیحجیت مذهب صحابی به صحّت استناد به آرای صحابه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در استنباط حکم شرعی اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفحجیت مذهب صحابی، عبارت است از صحت استناد به آرا و فتاوای اصحاب پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به عنوان منبع شناخت احکام موضوعات ، در مواردی که نص یا اجماعی برای بیان حکم مسئله وجود نداشته باشد. [۲]
نمله، عبدالکریم بن علی بن محمد، الجامع لمسائل اصول الفقه، ص۳۸۰.
[۳]
جناتی، محمد ابراهیم، منابع اجتهاد (از دیدگاه مذاهب اسلامی)، ص۳۶۰.
۲ - دیدگاه اهل سنتمذهب صحابی نزد علمای امامیه اعتباری ندارد. در میان علمای اهل سنت نیز پنج دیدگاه درباره آن وجود دارد: ۱. جمعی معتقدند مذهب صحابی مطلقا حجیت دارد؛ ۲. برخی آن را در صورت مخالفت با قیاس حجت می‌دانند؛ ۳. بعضی فقط مذهب « ابو بکر » و « عمر » را حجت می‌دانند؛ ۴. عده‌ای فقط نظر خلفای راشدین را در صورتی که در مسئله‌ای با هم اتفاق نمایند حجت می‌دانند؛ ۵. « غزالی » مذهب صحابی را مطلقا حجت نمی‌داند. [۴]
غزالی، محمد بن محمد، المستصفی من علم الاصول (به ضمیمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت)، ج۱، ص۲۶۰.
[۵]
خضری، محمد، اصول الفقه، ص۴۱۰.
[۶]
زحیلی، وهبه، اصول الفقه الاسلامی، ج۲، ص۸۵۱.
[۷]
زحیلی، وهبه، الوجیز فی اصول الفقه، ص۱۰۶.
[۸]
ابو زهره، محمد، اصول الفقه، ص۱۹۸.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۱۰، برگرفته از مقاله «حجیت مذهب صحابی». |